Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna

Spis treści:

1. Wstęp 11
2. 1. Języki obce w polskim kontekście edukacyjnym 17
3. 1.1. Znaczenie i wartość komunikacyjna poszczególnych języków. Elementy polityki językowej 17
4. 1.1.1. Narzędzia europejskiej polityki językowej 18
5. 1.1.2. Definicje i charakterystyka polityki językowej 19
6. 1.1.3. Czynniki i kryteria rozwoju polityki językowej 21
7. 1.1.4. Polska polityka językowa 24
8. 1.2. Nauczanie języków obcych w polskim systemie edukacyjnym 27
9. 1.2.1. Założenia programowe kształcenia językowego w Polsce (od roku 2017) 30
10. 1.2.2. Preferencje językowe Polaków i ich odzwierciedlenie w ofercie językowej systemu edukacyjnego 42
11. 1.2.3. Wybrane rozwiązania w zakresie organizacji i realizacji kształcenia językowego w Polsce 47
12. 1.2.3.1. Nauczanie języka polskiego jako drugiego 48
13. 1.2.3.2. Zintegrowane nauczanie językowo-przedmiotowe Oddziały dwujęzyczne 51
14. 2. Dydaktyka języków obcych jako dziedzina badań naukowych 54
15. 2.1. Rodowód dydaktyki języków obcych 56
16. 2.2. Wokół definicji dydaktyki języków obcych 56
17. 2.3. Modelowanie koncepcji dyscypliny naukowej. Układy glottodydaktyczne 62
18. 2.4. Tożsamość dydaktyki języków obcych 71
19. 2.5. Główne obszary dydaktyki języków obcych 73
20. 2.6. Metodologia badań (glotto)dydaktycznych 80
21. 2.6.1. Cele poznawcze i aparat terminologiczny dydaktyki języków obcych 80
22. 2.6.2. Metody i techniki badawcze 81
23. 2.6.3. Współczesne badania glottodydaktyczne 88
24. 2.6.3.1. Badania porównawcze 89
25. 2.6.3.2. Badania historyczne 91
26. 2.6.3.3. Badania etnograficzne 92
27. 2.6.3.4. Badania neurobiologiczne i psychofizjologiczne 94
28. 3. Główne nurty teoretyczne współczesnej dydaktyki języków obcych 98
29. 3.1. W stronę konstruktywizmu 99
30. 3.2. Konstruktywizm poznawczy 101
31. 3.3. Konstruktywizm społeczno-kulturowy 102
32. 3.4. Konstruktywizm neurobiologiczny 103
33. 3.5. Konstruktywizm emocjonalny 105
34. 3.6. Pedagogika konstruktywistyczna 106
35. 3.7. Dydaktyka konstruktywistyczna 109
36. 3.8. Pragmatyzm pedagogiczny 112
37. 3.9. Teorie działania 113
38. 3.10. W stronę działania w kontekście społecznym 113
39. 3.11. Pedagogiczne podstawy współczesnej dydaktyki języków obcych 114
40. 3.11.1. Pedagogika humanistyczna 114
41. 3.11.2. Pedagogika emancypacyjna 116
42. 3.11.3. Pedagogika postmodernizmu 118
43. 4. Ku podejściu działaniowemu do uczenia się i nauczania języków obcych. Kierunki rozwoju i koncepcje współczesnej dydaktyki języków obcych 121
44. 4.1. Podejścia dydaktyczne – metody nauczania – techniki nauczania 121
45. 4.2. Dydaktyka komunikacyjna w teorii i praktyce edukacyjnej 122
46. 4.2.1. Lingwistyczne podłoże podejścia komunikacyjnego 122
47. 4.2.2. Programy komunikacyjne. Poziom progowy w nauczaniu języków obcych 123
48. 4.2.3. Założenia pedagogiczne i dydaktyczne podejścia komunikacyjnego 126
49. 4.2.4. Jednostka uczenia się / nauczania w podejściu komunikacyjnym. Planowanie zajęć 130
50. 4.2.5. Osiągnięcia dydaktyki komunikacyjnej 133
51. 4.2.6. Krytyka dydaktyki komunikacyjnej 134
52. 4.3. Dydaktyka postkomunikacyjna 136
53. 4.4. Dydaktyka działaniowa – rozważania teoretyczne i rozwiązania programowe 138
54. 4.4.1. Podstawowe cele i założenia dydaktyki działaniowej 138
55. 4.4.2. Podejście działaniowe czy zadaniowe? Nieścisłości terminologiczne 139
56. 4.4.3. Filozofia podejścia działaniowego 140
57. 4.4.4. Kompetencje ogólne i językowa kompetencja komunikacyjna 141
58. 4.4.5. Profilowanie edukacji językowej. Sfery użycia języka 144
59. 4.4.6. Działania językowe i ich podejmowanie w kontekście edukacyjnym 144
60. 4.4.7. Skale biegłości językowej 150
61. 4.4.8. Skala globalna autoewaluacji biegłości językowej 156
62. 4.5. Dydaktyka działaniowa w praktyce edukacyjnej. Podejście zadaniowe i metoda projektów 160
63. 4.5.1. Podejście zadaniowe 162
64. 4.5.2. Praca metodą projektu 169
65. 4.5.3. Podejście zadaniowe i praca metodą projektu w polskim kontekście kształcenia językowego 174
66. 4.6. Europejskość dydaktyki działaniowej 177
67. 4.7. Dydaktyka komunikacyjna i działaniowa w szkolnej edukacji językowej 178
68. 5. Współczesne wyznaczniki dydaktyki języków obcych 180
69. 5.1. Uczący się w centrum zainteresowania współczesnej dydaktyki języków obcych 180
70. 5.2. Autorski model uczenia się i nauczania języków obcych w kontekście konstruktywistycznych koncepcji pedagogicznych 181
71. 5.3. Uczenie się języków obcych jako wspieranie otwartości na różnorodność kulturową 184
72. 5.3.1. Edukacja międzykulturowa w perspektywie pedagogicznej 186
73. 5.3.2. Edukacja międzykulturowa i rozwijanie kompetencji międzykulturowej w nauczaniu języków obcych 188
74. 5.3.3. Kultura/kultury w procesie dydaktycznym 194
75. 5.3.4. Podejścia do nauczania kultury w kontekście nauczania języków obcych 195
76. 5.3.5. Polska koncepcja glottopedagogiki międzykulturowej 200
77. 5.3.6. Nauczanie międzykulturowe w europejskich standardach kształcenia językowego 201
78. 5.3.7. Nauczanie międzykulturowe w kontekście kształcenia językowego – podstawowe założenia dydaktyczne 203
79. 5.3.8. Metodyka nauczania międzykulturowego 211
80. 5.3.9. Portfolio doświadczeń kulturowych. Autobiografia spotkań międzykulturowych 214
81. 5.3.10. Ukryte (kulturowe) konteksty nauczania 215
82. 5.3.11. Edukacja dla demokracji 218
83. 5.3.12. Dydaktyka literatury 226
84. 5.3.13. Zewnętrzna i wewnętrzna perspektywa nauczania międzykulturowego 229
85. 5.4. Uczenie się języków obcych jako wspieranie różnojęzyczności 230
86. 5.4.1. Wielojęzyczność w oficjalnych deklaracjach i zaleceniach europejskich 231
87. 5.4.2. Od wielojęzyczności do różnojęzyczności 234
88. 5.4.3. Dydaktyka wielo- i różnojęzyczności 237
89. 5.4.4. Psycholingwistyczne modele wielo- i różnojęzyczności 239
90. 5.4.5. Czynniki i strategie wspierające rozwój kompetencji różnojęzycznej w procesie dydaktycznym 242
91. 5.4.6. Zintegrowana dydaktyka języków tercjalnych 246
92. 5.4.6.1. Dydaktyka języków tercjalnych DaFnE 248
93. 5.4.7. Interkomprehensja 254
94. 5.4.7.1. Metodyka interkomprehensji 259
95. 5.4.7.2. Materiały do nauczania interkomprehensji 261
96. 5.4.7.3. Interkomunikacja 266
97. 5.4.8. Otwarcie na języki 267
98. 5.4.9. Bilans koncepcji dydaktyki wielojęzyczności 273
99. 5.4.10. Europejska standaryzacja dydaktyki wielojęzyczności 276
100. 5.4.11. Łączenie koncepcji dydaktyki wielojęzyczności w praktyce edukacyjnej 279
101. 5.5. Nauczanie języków obcych jako przygotowywanie do kariery zawodowej 280
102. 5.5.1. Ogólna dydaktyka językowa a dydaktyka języków obcych dla potrzeb zawodowych i specjalistycznych 280
103. 5.5.2. Lingwistyczne podstawy dydaktyki języków dla potrzeb specjalistycznych i zawodowych 284
104. 5.5.3. Badanie potrzeb językowych jako wyznacznik planowania procesu dydaktycznego w zakresie języków zawodowych i specjalistycznych 286
105. 5.5.4. Ewolucja koncepcji nauczania języka dla potrzeb zawodowych 291
106. 5.5.5. Metodyka nauczania języków dla potrzeb zawodowych i specjalistycznych 292
107. 5.5.6. Zintegrowane kształcenie przedmiotowo-językowe (CLIL) 295
108. 5.5.7. Język edukacji szkolnej jako odmiana języka specjalistycznego i istotne zagadnienie dla dydaktyki języka polskiego jako drugiego 297
109. 5.5.8. Kompetencje miękkie a nauczanie języków dla potrzeb zawodowych i specjalistycznych 299
110. 5.6. Nauczanie języków obcych jako przygotowywanie do efektywnego posługiwania się technologią informacyjno-komunikacyjną 303
111. 5.6.1. Koncepcja CALL (Computer Assisted Language Learning) 303
112. 5.6.2. Koncepcja MALL (Mobile Assisted Language Learning) 307
113. 5.6.3. W stronę MALU (Mobile Assisted Language Use) 308
114. 5.7. Nauczanie języków obcych jako wspieranie rozwoju osobistego 309
115. 5.7.1. Coaching językowy – tutoring – peer-consulting 309
116. 5.7.2. Metodyka edukacji spersonalizowanej 312
117. 5.7.3. Relacja między coachem/tutorem a podopiecznym 315
118. 5.8. Nauczanie języków obcych jako czynnik włączania społecznego 315
119. 5.8.1. Założenia edukacji włączającej 316
120. 5.8.1.1. Międzynarodowe deklaracje propagujące podejścia inkluzyjne 317
121. 5.8.1.2. Od integracji do inkluzji 318
122. 5.8.2. Wybrane założenia metodyki edukacji włączającej 320
123. 5.8.3. Edukacja włączająca a nauczanie języka polskiego jako drugiego 323
124. 5.8.4. Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i wynikające z nich trudności w uczeniu się języków 324
125. 5.8.4.1. Uczący się niedosłyszący i niesłyszący 327
126. 5.8.4.2. Uczący się niedowidzący (słabowidzący) i niewidomi 328
127. 5.8.4.3. Uczący się dyslektyczni 329
128. 5.8.4.4. Uczniowie szczególnie zdolni 332
129. 6. Uczący się języków obcych w świetle współczesnych koncepcji psycholingwistycznych i dydaktycznych 336
130. 6.1. Proces uczenia się w ujęciu neurobiologicznym 337
131. 6.2. Uwarunkowania osobowościowe i indywidualne a proces efektywnego uczenia się języków obcych 341
132. 6.2.1. Cechy i czynniki osobowościowe, temperament 342
133. 6.2.2. Inteligencje 344
134. 6.2.3. Style poznawcze, style uczenia się, strategie uczenia się 346
135. 6.2.4. Zdolności i tzw. zdolności specjalne 350
136. 6.2.5. Postawy, przekonania, wartości 351
137. 6.2.6. Lęk językowy i gotowość komunikacyjna 352
138. 6.2.7. Poczucie własnej wartości i samoocena. Czynniki motywacyjne 356
139. 6.2.8. Savoir-?tre a efektywność uczenia się języków. Model SSAKK Macieja Smuka 358
140. 6.3. Kompetentny uczący się na lekcji języka obcego. Model MAN (menedżer – artysta – naukowiec) Jolanty Sujeckiej-Zając 360
141. 6.4. Dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym jako uczący się języków obcych. Wczesna edukacja językowa 364
142. 6.4.1. Polska koncepcja kształcenia zintegrowanego 364
143. 6.4.2. Argumenty przemawiające za wczesną edukacją językową 366
144. 6.4.3. Założenia dydaktyczno-metodyczne wczesnej edukacji językowej 369
145. 6.5. Młodzież jako uczący się języków obcych. Szkolna dydaktyka języków obcych 371
146. 6.5.1. Charakterystyka młodzieży jako uczących się języków obcych 372
147. 6.5.2. Zalecenia programowe szkolnego kształcenia językowego 375
148. 6.5.3. Egzaminy językowe. Efekt zwrotny egzaminów 376
149. 6.6. Dorośli uczący się języków obcych. Andragogika a nauczanie języków obcych 378
150. 6.6.1. Koncepcja „uczenia się przez całe życie („life long learning”; LLL) 379
151. 6.6.2. Charakterystyka dorosłych jako uczących się języków obcych 380
152. 6.7. Seniorzy jako uczący się języków. Założenia i koncepcje glottogeragogiki 383
153. 6.7.1. Od geragogiki do glottogeragogiki 383
154. 6.7.2. Charakterystyka seniorów jako uczących się języków obcych 385
155. 6.7.3. Cele edukacji językowej seniorów 388
156. 6.7.4. Metodyka nauczania seniorów języków obcych 389
157. 7. Nauczający języków obcych jako podmiot badań dydaktyki języków obcych 392
158. 7.1. Kompetencje i umiejętności współczesnych nauczających języków obcych 394
159. 7.2. Style dydaktyczne. Kierowanie klasą/grupą 401
160. 7.2.1. Styl demokratyczny 401
161. 7.2.2. Styl partycypacyjny 402
162. 7.2.3. Styl konsultacyjny 402
163. 7.2.4. Styl perswazyjny 403
164. 7.2.5. Styl autorytarny 403
165. 7.2.6. Styl laissez-faire 404
166. 7.3. Subiektywne teorie nauczających 405
167. 7.4. Nauczający jako refleksyjny praktyk 406
168. 7.5. Koncepcje kształcenia nauczycieli 408
169. 7.6. Dobrostan nauczającego 409
170. 7.7. Europejskie standardy pedeutologiczne 416
171. 7.7.1. Europejski profil kształcenia nauczycieli języków 416
172. 7.7.2. Europejskie portfolio dla studentów – przyszłych nauczycieli języków 419
173. 7.8. Elementy edukacji spersonalizowanej w kształceniu nauczycieli języków 422
174. 7.9. Marka osobista nauczającego 427
175. 8. Zakończenie 430
176. Literatura przedmiotu 432
177. Aneksy 461

Zobacz spis treści

---