Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna

w Grójcu

book
book

Dwór polski : literackie obrazy w prozie XIX i XX wieku

Autor: Tatarkiewicz, Emanuela




Jak wyglądały dwory? Kim byli ich mieszkańcy? Czym charakteryzowała się domowa przestrzeń i kto ją tworzył? W jaki sposób pisarze utrwalili ten mikroświat w literaturze? Dwór czy dworek stanowi główne tło wielu polskich utworów literackich z XIX i początku XX wieku. Nie tylko jako dom, w którym prowadzi się bogate życie towarzyskie. Oprócz sfery obyczajowej w literackim obrazie dworku również ważna jest

również specyfika polska, co wynikało z uwarunkowań historycznych. Nawet dziś, kiedy świat ziemiański w dawnej postaci stał się reliktem przeszłości, dwory jako przestrzeń materialna i symboliczna są stałym elementem polskiego pejzażu kulturowego. Książka przedstawia obraz dworu opisanego w polskiej prozie XIX i początku XX wieku. Jest to zatem obraz wykreowany, ale przecież wiarygodnie - bo z pierwszej ręki - odzwierciedlający obraz świata dworskiego. Potęga literatury polega na tym, że utrwaliła ten obraz dworu, a ponadto stworzyła takie wzorce, które chciano realizować, urzeczywistniać - dawniej i dziś. W literaturze polskiej dwór przedstawiony jest nie tylko jako gniazdo rodzinne, ale w szerszej perspektywie - jako przestrzeń symboliczna, ogólnonarodowa; jako dom patriotyczny, gdzie przetrwała polskość. Czytelnik będzie miał okazję poznać codzienny, jak i świąteczny rytm dnia związany z dworem wpisanym w wiejską rzeczywistość i w tamtejszy mikroświat. Autorka zwraca uwagę na to, jak bardzo tradycja i zwyczaje wpływały na życie dworu. Przedstawia to m.in. poprzez ukazanie barwnych obyczajów, bogactwa kulinarnego, religijności czy sposobów leczenia charakterystycznych dla przestrzeni dworskiej. Bazą źródłową książki jest polska proza XIX i XX-wieczna, dotąd nieopracowana szczegółowo pod kątem zagadnienia dworu. W licznych pozycjach poświęconych tematyce dworu dominuje rys historyczny i dokumentalny. Kilka najbardziej znanych polskich powieści służy niezmiennie jako przykłady omawiane w kontekście obyczajów dworskich wraz z pamiętnikami ziemiańskimi i literaturą wspomnieniową. Ten wybór autorka książki rewiduje i znacząco rozszerza.

Zobacz pełny opis
Odpowiedzialność:Emanuela Tatarkiewicz.
Hasła:Dwory - w literaturze polskiej
Ziemiaństwo - w literaturze polskiej
Proza polska - tematyka - 19-20 w.
Adres wydawniczy:Warszawa : PWN, 2019.
Wydanie:Wydanie I.
Opis fizyczny:364, [4] strony : ilustracje ; 21 cm.
Uwagi:Bibliografia na stronach 357-[365].
Skocz do:Dodaj recenzje, komentarz
Spis treści:

  1. WSTĘP 6
  2. I ARCHITEKTURA DWORU POLSKIEGO 16
  3. 1. Wzorce prawdziwego dworku 17
  4. 2. Architektura literackiego dworu 24
  5. II „TAK TU ŁADNIE, WESOŁO I PRZYTULNIE” 48
  6. 1. Domowa przestrzeń 49
  7. 2. Wykwintne przedmioty 68
  8. III „ROZMAITOŚĆ W JEDNOŚCI” 78
  9. 1. Zaplecze dworu 79
  10. 2. Roślinna świta 92
  11. IV MIESZKAŃCY DWORÓW 102
  12. 1. Wielka rodzina 103
  13. 2. Panny respektowe 110
  14. 3. Służący 116
  15. 4. Dzikie i oswojone zwierzęta 121
  16. V MIKROŚWIAT 132
  17. 1. Wieś – prowincjonalny świat 133
  18. 2. Daleko od miasta 138
  19. 3. Chłopi – bliscy sąsiedzi 143
  20. VI ZWYCZAJNE ŻYCIE 158
  21. 1. Droga 159
  22. 2. Płomień świecy 163
  23. 3. Ciepło z kominka 167
  24. 4. Ochrona dworu 172
  25. 5. Higiena, ale nieprzesadna 177
  26. 6. Dworskie apteczki 182
  27. 354-368_PRZYPISY.indd 366 9/19/19 5:41 PM
  28. SPIS TREŚCI
  29. 7. Pełen talerz 191
  30. 8. Nie tylko samowar 203
  31. VII „RYTUAŁY ZACHOWANIA POWSZEDNIEGO” 208
  32. 1. Celebrowanie codzienności 209
  33. 2. Konwencjonalna matryca 225
  34. 3. Tradycyjne polowania 228
  35. 4. Podejmowanie gości 235
  36. 5. Odpowiednie wykształcenie 239
  37. 6. „Dwór modli się każdą drzazgą swej ściany” 249
  38. VIII „JEDYNA RÓŻNICA W FORMIE” 256
  39. 1. Różnice między zaborami 257
  40. 2. Architektura prestiżowa 261
  41. 3. Pieniądz i szlachectwo 270
  42. 4. Dwory męskie i żeńskie 285
  43. IX OBYCZAJE WSPÓLNE DLA POLAKÓW 286
  44. 1. Dom pełen obyczajów 287
  45. 2. Święta Bożego Narodzenia i Wielkiejnocy 291
  46. 3. Rytm świąteczny 302
  47. X „OAZA KWIECISTA ŚRÓD PUSZCZY SAHARY” 306
  48. 1. Patriotyczny dom 307
  49. 2. „Dom ten, księga żywa pokoleń, budowany był przez dzieje” 310
  50. 3. „Odcinki przeszłości” 323
  51. 4. Drzewo wyrwane z korzeniami 342
  52. Wykaz nazw majątków 354
  53. Bibliografia 356

Zobacz spis treści



Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)

Wyp. dla Dorosłych
Aleja Niepodległości 20

Sygnatura: 82(091)
Numer inw.: 118918
Dostępność: wypożyczana na 30 dni

schowekzlecenie

Dodaj komentarz do pozycji:

Swoją opinię można wyrazić po uprzednim zalogowaniu.