Prawo rodzinne i opiekuńcze
W dziewiątym wydaniu uwzględniono nowe publikacje dotyczące znowelizowanych przepisów prawa rodzinnego i opiekuńczego, propozycje ich dalszej korekty, dokonano reasumpcji poglądów dotyczących charakteru prawnego przesłanek zawarcia małżeństwa wyznaniowego ze skutkiem na płaszczyźnie prawa świeckiego oraz poddano analizie najnowsze poglądy co do ustawowych i umownych małżeńskich ustrojów majątkowych.
Odpowiedzialność: | Tadeusz Smyczyński. |
Seria: | Podręczniki Prawnicze |
Hasła: | Prawo rodzinne - Polska Podręczniki akademickie |
Adres wydawniczy: | Warszawa : Wydawnictwo C. H. Beck, 2018. |
Wydanie: | 9 wyd. uzup. i uaktual. / |
Opis fizyczny: | XXII, [2], 398 s. ; 21 cm. |
Uwagi: | Stan prawny w przedmowie, na stronie XVIII. Bibliogr. s. [XXIII] oraz przy rozdz. Indeks. |
Twórcy: | Andrzejewski, Marek. (1959- ). Red. |
Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz |
- Przedmowa
- Wprowadzenie
- § 1. Rodzina jako zjawisko społeczne i prawne
- I. Pojęcie rodziny i jej funkcje
- 1. Pojęcie
- 2. Funkcje rodziny
- II. Powstanie rodziny
- III. Skład rodziny
- IV. Więzi rodzinne
- 1. Pokrewieństwo
- 2. Powinowactwo
- 3. Osoby bliskie
- 4. Stan cywilny
- 5. Zagadnienie transseksualizmu
- § 2. Prawo rodzinne
- I. Charakter i funkcje
- 1. Geneza prawa rodzinnego
- 2. Budowa Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
- II. Źródła prawa rodzinnego i opiekuńczego
- 1. Konstytucja
- 2. Kodeks rodzinny i opiekuńczy i inne ustawy
- III. Główne zasady i kierunki wykładni
- IV. Orzekanie w sprawach rodzinnych
- Część pierwsza. Małżeństwo
- Rozdział I. Zawarcie i unieważnienie małżeństwa
- § 3. Pojęcie małżeństwa
- I. Definicja i funkcje
- II. Elementy modelu prawnego
- 1. Małżeństwo monogamiczne
- 2. Świeckość małżeństwa
- 3. Trwałość małżeństwa
- 4. Równouprawnienie małżonków
- III. Standard międzynarodowy
- § 4. Zawarcie małżeństwa
- I. Uwagi wstępne
- II. Zawarcie małżeństwa przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego
- 1. Przesłanki konieczne
- 2. Przesłanki formalno-porządkowe
- III. Zawarcie małżeństwa przed duchownym
- IV. Przeszkody zawarcia małżeństwa
- 1. Uwagi ogólne
- 2. Katalog
- V. Charakter prawny zawarcia małżeństwa
- § 5. Unieważnienie małżeństwa
- I. Pojęcie
- II. Przyczyny unieważnienia
- 1. Przeszkoda wieku
- 2. Przeszkoda ubezwłasnowolnienia
- 3. Przeszkoda choroby psychicznej
- 4. Przeszkoda bigamii
- 5. Przeszkoda pokrewieństwa i powinowactwa
- 6. Przeszkoda przysposobienia
- 7. Stan wyłączający świadome wyrażenie woli
- 8. Błąd
- 9. Groźba
- 10. Przeszkoda dotycząca pełnomocnictwa
- III. Unieważnienie małżeństwa po jego ustaniu
- IV. Skutki unieważnienia małżeństwa
- 1. Charakter prawny
- 2. Zła wiara przy zawarciu małżeństwa
- § 6. Ustalenie nieistnienia i istnienia małżeństwa
- I. Powództwo o ustalenie nieistnienia małżeństwa
- II. Powództwo o ustalenie istnienia małżeństwa
- III. Unieważnienie aktu małżeństwa
- Rozdział II. Prawa i obowiązki małżonków
- § 7. Ogólna charakterystyka
- I. Pojęcie i klasyfikacja
- II. Zasada równości
- III. Rozstrzyganie o istotnych sprawach rodziny
- IV. Standard międzynarodowy
- § 8. Prawa i obowiązki niemajątkowe
- I. Wspólne pożycie, miejsce zamieszkania
- II. Obowiązek wierności
- III. Obowiązek wzajemnej pomocy i współdziałania
- IV. Nazwisko małżonków
- § 9. Prawa i obowiązki majątkowe
- I. Obowiązek przyczyniania się do utrzymania rodziny
- 1. Ogólna charakterystyka
- 2. Przesłanki
- 3. Adresat obowiązku
- 4. Wykonanie obowiązku
- 5. Korzystanie z mieszkania
- II. Upoważnienie do działania za współmałżonka
- 1. Pojęcie
- 2. Zakres
- 3. Przesłanki
- III. Odpowiedzialność solidarna małżonków
- Rozdział III. Ustroje majątkowe małżeńskie
- § 10. Pojęcie i rodzaje
- I. Pojęcie
- II. Rodzaje
- III. Standard międzynarodowy
- § 11. Ustrój wspólności ustawowej
- I. Powstanie
- II. Wspólność ustawowa a majątki małżonków
- 1. Wspólność a majątek wspólny
- 2. Majątek wspólny
- 3. Charakter prawny wspólności majątkowej
- 4. Majątek osobisty
- III. Zarząd majątkiem wspólnym
- 1. Pojęcie zarządu
- 2. Wykonywanie zarządu
- 3. Skuteczność czynności prawnych
- IV. Przesunięcia praw majątkowych między różnymi majątkami małżonków
- § 12. Umowne ustroje majątkowe małżeńskie. Ustrój przymusowy
- I. Ustroje umowne
- 1. Pojęcie
- 2. Rodzaje ustrojów umownych
- 3. Forma i zakres umowy
- 4. Skuteczność umów wobec osób trzecich
- 5. Zmiana lub rozwiązanie małżeńskiej umowy majątkowej
- II. Ustrój przymusowy
- § 13. Ustanie ustroju wspólności ustawowej i umownej
- I. Zdarzenia powodujące ustanie wspólności
- II. Sądowe ustanowienie rozdzielności majątkowej
- 1. Uprawnienie osobiste
- 2. Ważne powody
- 3. Uchylenie odpowiedzialności za długi
- III. Oznaczenie dnia ustania wspólności
- IV. Skutki ustania wspólności majątkowej
- 1. Zmiana ustroju
- 2. Majątek małżonków
- V. Podział majątku wspólnego
- 1. Sposoby podziału majątku
- 2. Rozliczenia między małżonkami
- § 14. Odpowiedzialność majątkowa małżonków
- I. Podstawa i charakter odpowiedzialności z majątku wspólnego
- 1. Podstawa odpowiedzialności
- 2. Charakter odpowiedzialności
- II. Odpowiedzialność w czasie trwania wspólności
- 1. Zakres odpowiedzialności majątkiem wspólnym
- 2. Tryb orzekania
- 3. Zaspokojenie z majątku wspólnego należności publicznoprawnych
- III. Odpowiedzialność małżonków po ustaniu wspólności
- Rozdział IV. Ustanie małżeństwa
- § 15. Śmierć i uznanie za zmarłego
- I. Śmierć
- II. Uznanie za zmarłego
- § 16. Rozwód
- I. Uwagi wprowadzające
- II. Przesłanki
- 1. Przesłanka rozkładu pożycia (tzw. pozytywna)
- 2. Przesłanki wyłączające dopuszczalność rozwodu (tzw. negatywne)
- a) Wyłączna wina małżonka żądającego rozwodu
- b) Dobro wspólnych małoletnich dzieci
- c) Sprzeczność rozwodu z zasadami współżycia społecznego
- III. Wyrok rozwodowy i zakres orzekania
- 1. Wyrok
- 2. Zakres orzekania
- a) Rozstrzygnięcia z urzędu
- b) Rozstrzygnięcia na wniosek jednego z małżonków
- c) Rozstrzygnięcie na zgodny wniosek małżonków
- IV. Standard międzynarodowy
- V. Skutki wyroku
- 1. Orzeczenie rozwiązujące małżeństwo
- 2. Orzeczenie oddalające powództwo
- VI. Postępowanie w sprawach o rozwód
- 1. Właściwość sądu
- 2. Próba pojednania małżonków, mediacja
- 3. Wyłączność postępowania rozwodowego
- 4. Integralność wyroku
- Rozdział V. Separacja małżonków
- § 17. Geneza separacji i jej rola
- § 18. Przesłanki orzeczenia separacji
- I. Rozkład pożycia małżeńskiego
- II. Przesłanki negatywne
- III. Zgodne żądanie małżonków
- § 19. Orzekanie o separacji
- § 20. Skutki separacji i jej ustanie
- I. Skutki
- II. Zniesienie separacji
- Część druga. Rodzice – dzieci
- Rozdział VI. Pochodzenie dziecka
- § 21. Wstępna charakterystyka
- I. Ustalenie stanu cywilnego
- II. Standard międzynarodowy
- III. Macierzyństwo
- 1. Urodzenie dziecka i rola aktu urodzenia
- 2. Sądowe dochodzenie macierzyństwa
- 3. Charakter prawny wyroku
- § 22. Ustalenie ojcostwa dziecka małżeńskiego
- I. Uwagi ogólne
- II. Postępowanie i dowody
- III. Ojcostwo męża matki dziecka
- 1. Domniemanie
- 2. Zaprzeczenie ojcostwa
- a) Legitymacja czynna
- b) Legitymacja bierna
- c) Terminy
- d) Przesłanki zaprzeczenia ojcostwa
- 3. Skutki wyroku
- § 23. Ustalenie ojcostwa dziecka pozamałżeńskiego
- I. Uwagi ogólne
- II. Uznanie ojcostwa
- 1. Pojęcie
- 2. Przesłanki uznania
- a) Dziecko
- b) Uznający mężczyzna
- c) Matka dziecka
- d) Wymagania formalne
- e) Nowa postać uznania ojcostwa co do dziecka mającego być poczętym w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji
- 3. Skutki prawne uznania ojcostwa
- 4. Ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa
- 5. Zagadnienie bezwzględnej nieważności uznania ojcostwa
- 6. Wyrok
- III. Sądowe ustalenie ojcostwa
- 1. Pojęcie
- 2. Przesłanki
- a) Domniemanie ojcostwa
- b) Obalenie domniemania
- 3. Legitymacja procesowa i tryb postępowania
- 4. Charakter wyroku i jego skutki
- 5. Roszczenia majątkowe związane z ustaleniem ojcostwa
- a) Alimenty na rzecz dziecka
- b) Udział ojca w kosztach utrzymania matki dziecka
- c) Wydatki matki i straty poniesione przez matkę dziecka
- d) Zabezpieczenie roszczeń matki
- 6. Pochodzenie dziecka poczętego w wyniku zabiegu medycznie wspomaganej prokreacji
- Rozdział VII. Władza rodzicielska
- § 24. Pojęcie, podmioty i charakter prawny
- I. Pojęcie
- 1. Stosunek prawny
- 2. Kwestia terminologiczna
- 3. Standard międzynarodowy
- II. Podmioty
- 1. Rodzice
- 2. Dziecko
- § 25. Treść władzy rodzicielskiej
- I. Uwagi wstępne
- II. Piecza nad osobą dziecka
- 1. Wychowanie i kierowanie dzieckiem
- 2. Działania kształtujące sytuację prawną dziecka
- III. Piecza nad majątkiem dziecka
- 1. Pojęcie
- 2. Sposób sprawowania zarządu
- 3. Wyłączenia z zarządu
- IV. Reprezentacja dziecka
- 1. Pojęcie i zakres
- 2. Wyłączenia
- § 26. Wykonywanie władzy rodzicielskiej i odpowiedzialność rodziców
- I. Dyrektywa ogólna
- II. Osobiste wykonywanie władzy rodzicielskiej
- III. Odpowiedzialność rodziców
- § 27. Ustanie władzy rodzicielskiej i jej modyfikacje
- I. Ustanie
- 1. Przyczyny ustania władzy rodzicielskiej
- 2. Pozbawienie władzy rodzicielskiej
- II. Zmiany w zakresie władzy rodzicielskiej
- 1. Zawieszenie władzy rodzicielskiej
- 2. Ograniczenie władzy rodzicielskiej
- a) Formy ograniczenia władzy rodzicielskiej
- b) Zarządzenia sądu na podstawie ustawy z 26.10.1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 1654 ze zm.)
- c) Orzeczenia o sprawowaniu władzy rodzicielskiej w szczególnych sytuacjach faktycznych rodziców
- 3. Piecza zastępcza
- § 28. Stosunki między rodzicami a dzieckiem niezależne od władzy rodzicielskiej
- I. Nazwisko dziecka
- 1. Nazwisko dziecka małżeńskiego
- 2. Nazwisko dziecka pozamałżeńskiego
- a) W razie uznania ojcostwa
- b) Sądowe ustalenie ojcostwa
- c) Dziecko o nieustalonym ojcostwie
- d) Dziecko nieznanych rodziców
- II. Imię dziecka
- III. Płeć
- IV. Wzajemny obowiązek pomocy
- V. Kontakty z dzieckiem, osobista styczność z dzieckiem
- Rozdział VIII. Przysposobienie
- § 29. Pojęcie, funkcja społeczna i charakter prawny
- I. Pojęcie
- II. Funkcja
- III. Charakter prawny
- IV. Standard międzynarodowy
- § 30. Przesłanki przysposobienia
- I. Przesłanki po stronie przysposobionego
- 1. Małoletniość
- 2. Życie
- 3. Zgoda małoletniego
- II. Przesłanki po stronie przysposabiającego
- 1. Wyrażenie woli przysposobienia
- 2. Różnica wieku
- 3. Pełna zdolność do czynności prawnych
- 4. Kwalifikacje podmiotowe
- III. Inne przesłanki
- 1. Zgoda rodziców
- 2. Adopcja zagraniczna
- § 31. Rodzaje przysposobienia i ich skutki
- I. Przysposobienie pełne rozwiązywalne
- 1. Powstanie stosunku rodzicielskiego
- 2. Imię i nazwisko
- 3. Stan cywilny
- II. Przysposobienie całkowite
- 1. Anonimowość i nierozwiązywalność
- 2. Nowy stan cywilny
- 3. Niedopuszczalność przywrócenia pierwotnego stanu cywilnego przysposobionego
- 4. Zmiana nazwiska
- 5. Zakaz przysposobienia pasierba
- 6. Dziedziczenie
- III. Przysposobienie niepełne
- § 32. Ustanie stosunku przysposobienia
- I. Przyczyny ustania (wygaśnięcia) stosunku przysposobienia
- II. Przesłanki rozwiązania przysposobienia
- 1. Ważne powody
- 2. Dobro dziecka
- III. Skutki rozwiązania przysposobienia
- 1. Stan cywilny
- 2. Władza rodzicielska
- 3. Prawa spadkowe
- 4. Obowiązek alimentacyjny
- Rozdział IX. Obowiązek alimentacyjny
- § 33. Pojęcie i funkcja obowiązku alimentacyjnego
- I. Pojęcie
- 1. Uwagi ogólne
- 2. Źródło obowiązku alimentacyjnego
- 3. Charakterystyka prawna
- II. Funkcja
- III. Standard międzynarodowy
- § 34. Zakres podmiotowy i kolejność obowiązków alimentacyjnych
- I. Krąg osób uprawnionych i zobowiązanych
- 1. Krewni
- 2. Przysposobienie
- 3. Powinowaci
- 4. Małżonkowie
- 5. Inne osoby
- II. Kolejność
- § 35. Przesłanki i treść obowiązku alimentacyjnego
- I. Przesłanki powstania roszczenia
- 1. Przesłanki podstawowe wszystkich roszczeń
- a) Stan potrzeby – niedostatek
- b) Możliwość wykonania
- 2. Przesłanki w odniesieniu do niesamodzielnego dziecka
- 3. Przesłanki obowiązku między rodzeństwem
- 4. Przesłanki obowiązku między powinowatymi
- a) Roszczenie pasierba
- b) Roszczenie ojczyma i macochy
- 5. Niegodność alimentacji
- II. Treść i zakres obowiązku alimentacyjnego
- 1. Treść
- 2. Zakres
- 3. Funkcja świadczeń socjalnych
- § 36. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego i ochrona roszczeń
- I. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego
- 1. Sposoby wykonania świadczenia
- a) Płatność w gotówce
- b) Osobiste starania
- 2. Obowiązek wspólny kilku zobowiązanych
- 3. Rola umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego
- II. Ochrona roszczeń alimentacyjnych
- 1. Ochrona realnej wartości zasądzonych alimentów
- a) Zmiana stosunków gospodarczych
- b) Zmiana stosunków
- 2. Zabezpieczenie wykonania obowiązku
- a) Obawa niewykonania obowiązku
- b) Normy proceduralne
- c) Egzekucja alimentów
- § 37. Wygaśnięcie obowiązku i przedawnienie roszczenia
- I. Wygaśnięcie
- II. Przedawnienie
- 1. Przedmiot przedawnienia
- 2. Bieg przedawnienia
- Część trzecia. Prawo opiekuńcze
- Rozdział X. Opieka
- § 38. Wprowadzenie
- I. Zagadnienia terminologiczne
- II. Cel i charakter prawny opieki
- III. Cechy prawa opiekuńczego
- 1. Powszechność
- 2. Wyłączność sądu opiekuńczego
- 3. Dobro osoby poddanej opiece
- IV. Organy opieki
- § 39. Opieka nad małoletnim
- I. Ustanowienie opieki
- II. Ustanowienie opiekuna
- 1. Wybór postaci opieki
- 2. Wybór osoby opiekuna
- 3. Objęcie opieki
- III. Sprawowanie opieki – piecza opiekuńcza
- 1. Treść opieki nad małoletnim
- 2. Piecza nad osobą dziecka
- 3. Piecza nad majątkiem
- 4. Reprezentacja
- 5. Odpłatność i osobiste sprawowanie opieki
- 6. Odpowiedzialność opiekuna
- IV. Nadzór nad sprawowaniem opieki
- V. Zwolnienie opiekuna
- VI. Ustanie opieki
- 1. Przyczyny ustania opieki
- 2. Skutki ustania opieki (zwolnienia opiekuna)
- a) Zwrot majątku
- b) Rachunek końcowy
- c) Pilne sprawy
- d) Przedawnienie roszczeń
- § 40. Opieka nad całkowicie ubezwłasnowolnionym
- I. Cel i ustanowienie opieki
- II. Swoiste unormowania opieki nad ubezwłasnowolnionym
- III. Ustanie opieki
- Rozdział XI. Kuratela
- § 41. Pojęcie i funkcje kurateli
- I. Pojęcie
- II. Funkcje
- § 42. Typy i rodzaje kurateli
- I. Typ kurateli trwałej, o znacznym zakresie pieczy
- 1. Kuratela dla osoby częściowo ubezwłasnowolnionej
- 2. Kuratela dla osoby ułomnej (niepełnosprawnej)
- II. Typ kurateli z ograniczonym zakresem pieczy
- § 43. Ustanie kurateli
Zobacz spis treści
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)