Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna

w Grójcu

book
book

Prawem i lewem : obyczaje na Czerwonej Rusi w pierwszej połowie XVII wieku

Autor: Łoziński, Władysław




Zbiór barwnych opowieści z życia szlachty osiadłej w XVII stuleciu na tzw. Rusi Czerwonej. Z braku silnej władzy wykonawczej musiano tam na własną rękę i przy użyciu wszelkich sposobów dochodzić sprawiedliwości i bronić się przed przemocą. Choć książka traktuje o świecie sprzed przeszło trzystu lat, to współczesny czytelnik znajdzie w nim sporo dobrze sobie znanych zjawisk, jak choćby brak poczucia bezpieczeństwa osobistego czy niewielka skuteczność wyroków sądowych.


Odpowiedzialność:Władysław Łoziński ; w oprac. Janusza Tazbira.
Hasła:Obyczaje - Polska - 17 w.
Przestępczość - Polska - 17 w.
Szlachta - życie codzienne - Polska - 17 w.
Ruś Czerwona - życie codzienne - 17 w.
Adres wydawniczy:Warszawa : Iskry, cop. 2005.
Opis fizyczny:763, [5] s. : il. (w tym kolor.) ; 25 cm.
Uwagi:Indeksy.
Skocz do:Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki
Dodaj recenzje, komentarz
Spis treści:

  1. KSIĘGA I. CZASY I LUDZIE
  2. ROZDZIAŁ PIERWSZY. NIEDOSTATKI PRAWA
  3. Wstęp
  4. I. Laudatores temporis acti. Klątwa bezkarności. Brak władzy wykonawczej. In recenti. Prawne wybiegi. Salvus conductus. Starościńskie egzekucje. Mota nibilitas. Kary kompromisowe. Wieża. Banicja i infamia. Labirynt procesowy. Introimisje. Woźny
  5. II. Odpowiedzi. Vadia regalia. Rzadkość pojedynków. Zajazdy. Sprawa Derśniaka i konfederacja szlachty przemyskiej. Gubienie zwłok. Porywanie ludzi. Niemirycz i Uberowicz. Łaziński i Montelupi. Dalsze przykłady. Krwawe odwety. Konkluzja
  6. ROZDZIAŁ DRUGI. SPRAWY DOMOWE
  7. I. Wolność czy niewola? Zameczki. Służba i czeladź zbrojna. Milicje domowe. Cudzoziemskie żotdactwo. Hajduki i sabaty. Mieszkania. Zbytek. Zamki i dwory
  8. II. Fortuny. Gospodarstwo. Wywóz ziemiopłodów. Niszczenie lasów. Popioły. Z roli i soli. Żegluga. Dzierżawy. Z inwentarzy i testamentów. Obyczaj rycerski
  9. ROZDZIAŁ TRZECI. PLAGI ŻYWOTA
  10. I. Tatarzy jako plaga chroniczna. Fatalistyczna rezygnacja. Rozprzężenie moralne. Wykup z jasyru. Aleksander Balaban i Jan Żółkiewski. Opowieść wypraw okupowych. Samozwańcy
  11. II. Żołnierz swawolny. Związki wojskowe. Bezkarność buntowników. Wypłaty zaległego żołdu. Listy przypowiednie. Wybrańcy. Ciurowie. Werbunki zagraniczne. Ucisk wojskowy. Stacje. Lisowczycy
  12. III. Rozbójnictwo. Toporowski i Kostka. Opryszki ziemi halickiej. Środki zaradcze. Hersztowie szlacheccy. Beskidnicy. Bracia Bialoskórscy i bracia Policcy. Udział drobnej szlachty w rozbojach. Watahowie wołoscy
  13. IV. Zły sąsiad. Zatargi o miedzę. Jaroccy i Dybowscy, Ligęza i Humnicki. Zdradzieckie domy. Rosińscy. Obrazki z natury. Krwawe biesiady. Deprekacje
  14. ROZDZIAŁ CZWARTY. AMOR I DEMON
  15. I. Zajścia rodzinne. Tragedie domowe. Mężobójezynie. Beata Zawiszanka. Brat i siostra. Dramatyczna zagadka. Zofia Herburtowa i Ewa Podolecka. Piękna Helena. Mściwa świekra. Dwaj kochankowie. Piąty akt dramatu. Pani Klofasowa. Dramat w rodzinie Makowieckich. Ossolińska
  16. II. Porywanie panien. Przyczyna raptów. Panna Halszka. Zosia Szpandowska. Kalinowski i Krystyna Strusiówna. Panna wojewodzianka Mniszchówna. Chorążanka wyszogrodzka. Dramat grabownicki. Mieszczaneczka. Niedyskrecja rodzinna. Mezaliansy
  17. ROZDZIAŁ PIĄTY. RZESZA SZLACHECKA
  18. I. Drobna szlachta. Jej mnogość i stanowisko społeczne. Jej występowanie jako stan i jako ród. Jej stanowisko w walkach o unię. Wojny władyków
  19. II. Drobna szlachta jako ród. Nagana szlachectwa i wywody rodowe. Kaduki. Krwawe odwety. Schłopienie. Ambicja stanu. Okazowanie. Rozrodzenie gniazd. Milites caligati. Pospolite ruszenie
  20. ROZDZIAŁ SZÓSTY. CHŁOPI
  21. I. Infernus rusticorum. Opieka królewska nad ludem. Akcja chłopów przeciw starostom i dzierżawcom. Glejty królewskie i ich lekceważenie. Inwentarze robót i danin. Nadziejów i Raków. Jerzy i Stanisław Krasiccy. Gminy leżajskie. Komisje królewskie. Ekonomia Samborska. Zamożność ludu. Osadcowie
  22. II. Chłopi w dobrach szlacheckich. Przykład sądu na chłopa. Wypadki otwartego oporu. Opiekunowie ludu. Wybuch w r. 1648. Ihnat. Wysoczan, dws pńmarius. Udział miast, księży i szlachty w buncie pokuckim. Katusz jako stolica ruchu. Stłumienie buntu i odwet 321
  23. KSIĘGA II. WOJNY PRYWATNE
  24. ROZDZIAŁ PIERWSZY. ZIEMIA LWOWSKA
  25. I. Uwaga wstępna. Szlacheckie rody. Sita przykładu. Dobre duchy. Hetman Żółkiewski. Arcybiskup Zamoyski. Mediatorowie. Jan Swoszowski. Ubytek moralny. Znaczenie Lwowa. Arcybiskup Grochowski
  26. II. Łahodowscy. Tragedia rodzinna. Kainy. Lisowczyk-literat. Anna Łahodowska. Jej trzej mężowie. Jej wojny i przygody
  27. III. Sienieńscy. Aleksander Sienieński. Adam Kalinowski. Dwaj zięciowie. Wojna o sukcesję. Skarby strusowskie i sidorowskie. Bukaczowce. Trudna bratowa. Morderstwo rytualne
  28. ROZDZIAŁ DRUGI. ZIEMIA HALICKA
  29. I Wojewodzina Golska. Jej trzej mężowie. Skarb Mohilanki. Logofetowa. Golkonda podhajecka. Wojna z Radziwiłłem. Wojna o skarby. Potoccy. Skarb po Urszuli Sieniawskie
  30. II. Wołoszki. Mohiłowie. Jeremi Mohiia i jego zięciowie. Eks-dygnitarze wołoscy. Uście i „uścieński żołnierz". Wojny o sukcesje. Miron Bernawski. Nikoryczyna. Metropolita Piotr Mohiła
  31. III. Balabanowie: Izajasz, Aleksander, Jerzy. Archimandria uniowska. Dwaj archimandryci. Monachomachia. Wojna o Perehińsko. Bałaban i Jabłonowski. Sprawa Poniatowskiego
  32. IV. Rody halickiej ziemi. Buczaccy. Ostatnia Jazłowiecka. Jej spadkobiercy. Podział dóbr jazlowieckich. Bełzeccy: Aleksander, Ewaryst, Teodor i Bonawentura. Walka braterska. Delatyn, Łanczyn, Turka
  33. ROZDZIAŁ TRZECI. ZIEMIA PRZEMYSKA I SANOCKA
  34. I. Przewodnie stanowisko ziemi przemyskiej, wietność i buta rodów szlacheckich. Jan Tomasz Drohojowski i jego wojna z Stanisławem Stadnickim. Pan chorąży sanocki. Katastrofa
  35. II. Jan Szczęsny Herburt. Trudność jego charakterystyki. Jego talent pisarski. Kontrast ambicji a kariery. Wojna z sąsiadami. Wojna z Stadnickim. Wzajemne paszkwile. Rokosz Zebrzydowskiego. Więzienne wizje. Upokorzenie. Ostatnie gorycze żywota. Upadek domu
  36. III. Ligęzowie. Pan kasztelan Czechowski i pan Andrzej z Piotraszówki. Wojna stryja z synowcem. Bitwa w Przeworsku. Mariaż magnacki. Scheda kasztelańska. Zakopane skarby. Kasztelan Ligęza jako filantrop. Stanisław Ligęza i Jan Krasicki
  37. IV. Krasiccy. Jan, dworzanin królewski. Wojna rodzinna. Wojewoda Marcin, starosta przemyski. II magnifieo. Krasiczyn. Barbara Krasicka i jej krewna. Jerzy, starosta doliński. Jego awantury i przygo¬dy. Kuratoria. Książę Adam Aleksander Sanguszko. Jacek Dydyński. Staroście dolińscy
  38. V. Bolestraszyccy. Fredrowie. Syn i matka. Tajemniczy epizod. Wojna Fredry z Przerembskim. Korniaktowie. Wojna Konstantego Korniakta z Stadnickimi. Franciszek Karol Korniakt. Jego rycerskie zasługi. Mniszchowie. Drugethowie. Sprawa o Laszki
  39. ROZDZFAŁ CZWARTY. DIABEŁ ŁAŃCUCKI
  40. Wstęp
  41. I. Dubiecko. Rodzice i rodzeństwo. Młodość. Czasy rycerskie. Wyprawa do Węgier. Pod sztandarami Maksymiliana. Smutne trofea. Śluby małżeńskie
  42. II. W Łańcucie. Wojna z sąsiadami. Popularność u szlachty. Chciwość fortuny. Zatarg z Ligęzą. Jarmark rzeszowski. Sprawa Korniaktów, wyprawa na Sośnicę. Pojmanie Korniakta. Komedia w grodzie sanockim. Zajechanie Wojutycz
  43. III. Rokosz Zebrzydowskiego. Akcja polityczna. Obelgi na króla. Rodomontady i odwrót. Zatarg z Jazlowieckim. Skandaliczna korespondencja
  44. IV. Stadnicki i Opaliński. Powody nienawiści. Pierwsze starcia. Próby zażegnania burzy. Otwarta wojna i pierwsze jej koleje. Słupy paszkwilowe. Odpowiedź. Klęska. Spalenie Łańcuta. Piekielne sceny. Fantastyczne skarby
  45. V. Po klęsce. Gotowanie odwetu. Wzajemne oskarżenia. Okrucieństwa. Mściwość. Wojna ze Napady łupieżcze. Terroryzm. Sędziszów. Tyczyn. Łąka. Pośrednictwo królewskie. Ptonn< Wyzwanie. Na trybunale lubelskim. Sromotna porażka
  46. VI. Zagadkowa taktyka. Knowania tajemne. Gabriel Batory. Wilk w owczej skórze Obłudne supliki i lamenty. Odpowiedź króla. Interwencja senatu. Ostatnie próby rozejmi Zdobycie Wojulycz. Pojmanie Stadnickiej
  47. VII. Akt piąty. Lew osaczony. Ostatnie akty zemsty. Tarnawa. Katastrofa. Wędrówka po ; Rekognicja Opalińskiego. Krwawy szlak band Gaborowyeh. Epitafium. Antyteza (
  48. ROZDZIAŁ PIĄTY. DIABLĘTA
  49. I. Wdowa po Diable. Zajazd Sienieńskiego. Zbrojna reokupacja Łańcuta. Pan kasztelan Walka o synów. Powtórne wyjście za mąż. Wojna z synami. Porwanie Felicjany
  50. II. Losy Felicjany. Tyrania braterska. Cieciszowski. Ucieczka i ślub. Napad na Zader Ucieczka od męża. Sceny lwowskie. Rozwód. Epilog lubelsk
  51. III. Synowie Łańcuckiego Diabla. Wojna braterska. Zygmunt Stadnicki i jego lot Sprawa Cieszanowskich. Piękna Izabela. Gwałty i rozboje. Bracia Dębiccy. Wyprawa ni Książę lignicki. Śmierć na Śląsku
  52. IV. Władysław Stadnicki i jego losy. Zatarg z Ligęzą i wojna z Korniaktem. Wyprawy rozbójnicze na Śląsk. Krwawy terroryzm. Próby rehabilitacji. Na sejmiku. Egzekucja starościńska. Katastrofa

Zobacz spis treści



Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)

Wyp. dla Dorosłych
Aleja Niepodległości 20

Sygnatura: 94(438).04
Numer inw.: 99993
Dostępność: wypożyczana na 30 dni

schowekzamów


Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki:

book


Dodaj komentarz do pozycji:

Swoją opinię można wyrazić po uprzednim zalogowaniu.