Gotyk wielkopolski : architektura sakralna XIII-XVI wieku
Książka mówi o murowanych, gotyckich świątyniach wzniesionych w Wielkopolsce w wiekach średnich i u progu epoki nowożytnej. Ukazując dzieje dotychczasowych badań, stawia nowe hipotezy i pytania, będąc pierwszą tego rodzaju syntezą. Napisana językiem prostym i zrozumiałym, opatrzona licznymi fotografiami, adresowana jest jednak nie tylko do historyków sztuki, ale i do wszystkich miłośników wielkopolskiej przeszłości.
Odpowiedzialność: | Jacek Kowalski ; z fot. Mikołaja Potockiego. |
Hasła: | Architektura gotycka - historia - Polska - 13-16 w. Architektura sakralna polska - historia - 13-16 w. |
Adres wydawniczy: | Poznań : Fundacja Świętego Benedykta, 2010. |
Opis fizyczny: | 497, [2] s. : il. (gł. kolor.) ; 30 cm. |
Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz |
- I. WSTĘP
- 1. WIELKOPOLSKA - KRAINA OSOBNA
- 2. SZTUKA I BADACZE
- 3. PROBLEM REGIONU ARTYSTYCZNEGO
- 4. ZADANIE
- II. POCZĄTKI GOTYKU W WIELKOPOLSCE
- 1. KATEDRA POZNAŃSKA
- 2. ARCHITEKTURA DOMINIKANÓW I FRANCISZKANÓW
- 2.1. Uwarunkowania „żebraczej" architektury
- 2.2. Fundacja Przemyśla: kościół Dominikanów w Poznaniu
- 2.3. Fundacja Bolesława: kościół Franciszkanów w Kaliszu
- 2.3.1. Budowa i kształt chóru
- 2.3.2. Maswerki
- 2.4. Podwójny klasztor księżnej Jolenty w Gnieźnie
- 2.5. Długie panowanie „żebraczej" architektury
- 3. ARCHITEKTURA CYSTERSÓW
- 3.1. Łekno, Ląd i niewiadome
- 3.2. Paradyż
- 4. MENDYKANCKIE MUTACJE
- 4.1. Fara kaliska
- 4.1.1. Empora
- 4.2. Komes Mikołaj i jego fundacje
- 4.2.1. Kolegiata w prywatnych dobrach
- 4.2.2. Rodowód stylu głuszyńskiej kolegiaty
- 4.2.3. Rodowód przestrzeni
- 4.2.4. Kościoły komesa Mikołaja - jeden warsztat czy wiele warsztatów?
- 5. PROWINCJA PROWINCJONALNA
- III. CZASY WIELKI EG O KRÓLA I ICH POKŁOSIE
- 1. NOWY ROZDZIAŁ W DZIEJACH
- 2. MATKA KOŚCIOŁÓW POLSKICH: KATEDRA GNIEŹNIEŃSKA
- 2.1. Budowa
- 2.2. Kształt
- 2.3. Rodowód architektury
- 2.3.1. Dawne zdania i uwagi
- 2.3.2. Nowa propozycja interpretacji
- 3. ODDZIAŁYWANIE KATEDRY GNIEŹNIEŃSKIEJ
- 3.1. Sztuczny kamień
- 3.2. „Katedralny" kościół rodu Nowinów
- 3.3. Fara gnieźnieńska
- 3.4. Fara w Stawiszynie
- 3.5. Fara w Ostrzeszowie
- 3.6. Gnieźnieński kościół Bożogrobców
- 3.6.1. Kształt
- 3.6.2. Niebo i przedsionek Raju
- 3.6.3. Wieża i empora
- 4. LĄDZKIE ORATORIUM
- 5. KATEDRA I KOLEGIATA W POZNANIU
- 6. BAZYLIKA W PYZDRACH
- 6.1. Bazylika
- 6.2. Jej rodowód
- 7. ŚWIĄTYNIE KALISKIE: KOLEGIATA, KOŚCIÓŁ FRANCISZKANÓW FARA
- 7.1. Dzieje inwestycji
- 7.2. Skąd przyszły kaliskie hale
- 8. WIEŻA KALISKA I JEJ NASTĘPCZYNIE
- 9. „ŻEBRACZE" FARY
- 9.1. Żnin
- 9.2. Fara w Kościanie
- 9.3. Fara wschowska
- 9.4. Fary Wronek i Środy
- 9.5. „Mendykanckie" chóry zamknięte wielobocznie i problem wielobocznie zamkniętych kościołów salowych
- 10. W KRĘGU MOŻNOWŁADCZEGO MECENATU
- 10.1. Fara w Szamotułach
- 10.2. Fara w Międzyrzeczu
- 10.3. Fara w Gostyniu
- 10.4. Staromodna fundacja „nowego" człowieka: Ostroróg
- 10.5. Współtwórca Unii Jagiellońskiej i fara w Szubinie
- 10.6. Kościół małego możnowładcy: Trląg
- 10.7. Wielkopolskie zakrystie - oratoria - mauzolea
- IV. U PROGU PÓŹNEGO GOTYKU
- 1. NOWY CHÓR KATEDRY POZNAŃSKIEJ
- 1.1. Kształt
- 1.2. Dzieje budowy
- 1.3. Geneza nowego chóru
- 1.3.1. Polskie korzenie
- 1.3.2. Genealogia nawy głównej i triforiów
- 1.3.3. Obejście
- 1.3.4. Kaplice promieniste
- 1.3.5. Wieże wschodnie
- 1.4. Architekt czy architekci
- 1.5. Oddziaływanie katedry poznańskiej
- 2. „ŚWIĄTYNIA HONORU I PAMIĘCI" BISKUPA ŁASKARZA W GOSŁAWICACH
- 2.1. Fundacja i fundator
- 2.2. Kształt
- 2.3. Dzieje budowy: wstępne założenia
- 2.4. Dzieje budowy: rozwinięcie
- 2.4. Kamienne herby: próba wyjaśnienia
- 2.6. Rodowód architektury: dotychczasowe interpretacje i nowa propozycja
- 3. KOLEGIATA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY NA OSTROWIE TUMSKIM W POZNANIU I JEJ KÓRNICKA KOPIA
- 3.1. Dzieje budowy
- 3.2. Kształt
- 3.2.1. Wnętrze
- 3.2.2. Zewnętrze
- 3.3. Nieregularności a pierwotna koncepcja
- 3.4. Typ hali „brunsbergowskiej" a poznańska kolegiata NMP
- 3.5. Interpretacja
- 3.5.1. Godność kościoła
- 3.5.2. Znaczenie kształtu
- 3.6. Promieniowanie kolegiaty
- 3.6.1. Detale i ogólna koncepcja
- 3.6.2. „Uprzednia kopia": kolegiata kórnicka
- 3.7. Nowy etap rozwoju architektury gotyckiej w Wielkopolsce
- 4. RODOWY KOŚCIÓŁ DOLIWÓW W DĘBNIE
- 4.1. Fundator
- 4.2. Fundacja
- 4.3. Kształt
- 4.4. Sens kształtu
- V. SCHYŁEK ŚREDNIOWIECZA
- 1. WIELKOPOLSKIE HALE OBEJŚCIOWE
- 1.1. Andrzej z Bnina i „Mistrz Bniński"
- 1.2. Miejsca i daty
- 1.2.1. Fara w Bninie
- 1.2.2. Fara w Dolsku
- 1.2.3. Fara w Nowym Mieście
- 1.2.4. Fara w Osiecznej
- 1.2.5. Fara we Lwówku
- 1.2.6. Fara w Tucznie
- 1.2.7. Fara w Skwierzynie
- 1.2.8. Fary w Krobi, Borku, Jarząbkowie
- 1.2.9. Fara w Pniewach
- 1.3. Kształt
- 1.3.1. Typ
- 1.3.2. Odmienności
- 1.4. Rodowód „wielkopolskich hal obejściowych"
- 1.4.1. Opinie
- 1.4.2. Sprzeczności
- 1.4.3. Propozycja rozwiązania
- 1.5. Dzieło fundatora, dzieło architekta
- 1.6. Oeuvre „Mistrza Bnińskiego"
- 1.7. Budowla odosobniona: fara lwówecka
- 1.8. Oddziaływanie „wielkopolskich hal obejściowych"
- 1.8.1. Fary w Gębicach, Kleczewie i Opalenicy
- 1.8.2. Mórkowo
- 2. TRZY WIELKIE KOŚCIOŁY
- 2.1. Sanktuarium Bożego Ciała
- 2.1.1. Kształt
- 2.1.2. Dzieje budowy
- 2.1.3. Rodowód
- 2.1.3.1. Spojrzenie na Kraków
- 2.1.3.2. Osadzenie w środowisku poznańskim
- 2.1.3.3. Pseudobazylika
- 2.2. Bazylika panów na Szamotułach
- 2.2.1. Panowie Szamotulscy
- 2.2.2. Kształt
- 2.2.3. Wielka przebudowa
- 2.2.4. Rodowód
- 2.2.5. Datowanie wielkiej przebudowy
- 2.3. Fara słupecka
- 2.3.1. Kształt
- 2.3.1.1. Elewacje zewnętrzne
- 2.3.1.2. Portale
- 2.3.1.3. Wnętrze
- 2.3.2. Dzieje budowy
- 2.3.3. Rodowód
- 2.4. Oddziaływanie hali słupeckiej
- 2.4.1. Fara w Kole
- 2.4.2. Fary w Śmiglu, Kostrzynie i Wronkach
- 3. „BAZYLIKI WIELKOPOLSKIE"
- 3.1. Opis idealny
- 3.2. Konteksty
- 3.3. Fara w Łeknie
- 3.3.1. Kształt
- 3.3.2. Czas budowy
- 3.3.3. Rodowód artystyczny
- 3.4. Kolegiata średzka
- 3.4.1. Kształt
- 3.4.2. Inicjator przebudowy
- 3.5. Fara konińska
- 3.5.1. Kształt
- 3.5.2. Dzieje budowy
- 3.6. Fara w Rogoźnie
- 3.6.1. Kształt
- 3.6.2. Dzieje budowy
- 3.7. Fara w Wągrowcu
- 3.8. Fara wrzesińska
- 3.9. Kościół św. Wojciecha w Poznaniu
- 3.9.1. Kształt
- 3.9.2. Dzieje budowy
- 3.10. Kościół św. Marcina w Poznaniu
- 3.10.1. Kształt
- 3.10.2. Budowa
- 3.11. Fara w Obornikach
- 3.12. Fara w Kaźmierzu
- 3.13. Oddziaływanie „bazylik wielkopolskich"
- 4. MODERNIZACJE
- 4.1. Stare kościoły klasztorne
- 4.1.1. Kościół Benedyktynów w Mogilnie
- 4.1.2. Kościół Kanoników Regularnych w Trzemesznie
- 4.1.3. Kościół Benedyktynów w Lubiniu
- 4.1.4. Kościół Cysterek w Owińskach
- 4.1.5. Kościół Cysterek w Ołoboku
- 4.1.6. Kościół Dominikanów i kaplica Różańcowa w Poznaniu
- 4.1.7. Kościół Norbertanek w Strzelnie
- 4.2. Przebudowy chórów
- 4.2.1. Trójnawowe chóry
- 4.2.2. Kaplice na piętrze
- 5. ARCHITEKTURA BERNARDYNÓW
- 5.1. Bernardyni w Wielkopolsce
- 5.2. Kościół w Kazimierzu Biskupim
- 6. KOŚCIOŁY JEDNONAWO WE I SALOWE
- 6.1. Dębno i jego pochodne
- 6.2. Jednonawowe i salowe fary
- 6.3. Współistnienie i oddziaływanie form
- 6.4. Zróżnicowanie regionalne form kościołów jednonawowych i salowych
- 6.5. Kościoły salowe - przypadki szczególne
- 6.5.1. Kościół w Tomicach
- 6.5.2. Kościół w Psarskich
- 6.5.3. Kościół w Konarzewie
- 6.5.4. „Typ poznański": warsztaty kościołów w Chojnicy Lusowie, Skórzewie, Ceradzu, Tarnowie Podgórnym, Sobocie i Pniewach
- 6.5.5. Kościół w Dusznikach
- 6.5.6. Późne „oratoria rycerskie"
- 6.6. Prosty majstersztyk: fara w Kamionnej
- 6.6.1. Zadania postawione wykonawcom
- 6.6.1. Pierwsza kampania budowlana
- 6.6.3. Druga kampania budowlana: zmiana koncepcji
- 6.6.4. Druga kampania budowlana: materiał
- 6.6.5. Druga kampania budowlana: sklepienie
- 6.6.6. Kompozycja wnętrza
- VI. SZCZYTY
- VII. SKLEPIENIA
- 1. SKLEPIENIA KRZYŻOWO-ŻEBROWE I SZEŚCIODZIELNE
- 2. NOWE TYPY SKLEPIEŃ W EUROPIE ŚRODKOWOWSCHODNIEJ
- 3. SKLEPIENIA TRÓJPODPOROWE W WIELKOPOLSCE
- 4. SKLEPIENIA GWIAŹDZISTE
- 4.1. Przemiany żeber i czasz
- 4.2. Gwiazda wieloramienna (A)
- 4.3. Krzyż z rautów (B)
- 4.4. „Sklepienie poznańskie" (R)
- 4.5. Motyw lunety odciętej przez skrzyżowane żebra
- 5. SKLEPIENIA SIECIOWE
- 6. INNOWACJE GDAŃSKIE
- 7. „MUTACJA WIELKOPOLSKA" SKLEPIEŃ GWIAŹDZISTO-SIECIOWYCH I KRZYŻ Z TRÓJPROMIENI (C, D)
- 8. ŻEBRA WISZĄCE
- 9. WPLECIONY OKTOGON
- 10. SKLEPIENIA KRZYWOŹEBROWE KOŚCIOŁA W KAMIONNEJ
- 11. SKLEPIENIA WIELOBOCZNEGO ZAMKNIĘCIA
- 12. SPŁYWY ŻEBER
- 13. EKSPRESJA SKLEPIEŃ
- 13.1. Wschodnie zamknięcie chóru
- 13.2. Zróżnicowanie naw i chóru
- 13.3. Via sacra
- VIII. GOTYCKA ŚWIĄTYNIA WIELKOPOLSKA I JEJ SYMBOLIKA
- 1. TRADYCJA I KAMIENIE
- 2. KAMIEŃ WĘGIELNY
- 3. FUNDAMENT I CIOSY ROMAŃSKIE: PRZYKŁAD FARY W ŻNINIE
- 4. „GŁOWA" I „KORPUS" ŚWIĄTYNI
- IX. ZAKOŃCZENIE
Zobacz spis treści
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)