Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna

Spis treści:

1. POLITYKA tłum. Ludwik Piotrowicz
2. Wstęp (Mikołaj Szymański)
3. Słowo wstępne do pierwszego wydania (Ludwik Piotrowicz)
4. Polityka
5. Księga pierwsza
6. 1. Definicja państwa. Człowiek jest z natury stworzony do życia w państwie
7. 2. Dom czyli rodzina najmniejszą częścią składową państwa. Niewolnik jako część własności domowej. Jego definicja. Niewolnicy z natury i wbrew niej. Stosunek pana do niewolnika
8. 3. Nauka o gospodarstwie domowym. Sztuka zdobywania własności. Rola pieniądza
9. 4. Praktyczne wskazania do sztuki zarobkowania
10. 5. Działem nauki o gospodarstwie domowym jest stosunek męża do żony i ojca do dzieci. Troska o doskonalenie członków rodziny obowiązkiem głowy domu
11. Księga druga
12. 1. Krytyka teorii wyłożonych w Państwie Platona co do wspólności kobiet i dzieci
13. 2. Krytyka wspólności dóbr
14. 3. Krytyka dzieła Platona: Prawa
15. 4. Krytyka ustroju Faleasa
16. 5. Krytyka ustroju Hippodamosa
17. 6. Ustrój Lacedemończyków
18. 7. Ustrój kreteński
19. 8. Ustrój kartagiński
20. 9. Ustrój Solona. Ustroje innych państw greckich i ich twórcy
21. Księga trzecia
22. 1. Definicja obywatela. Obywatelstwo przez urodzenie i przez nadanie. Państwo a zmiana ustroju
23. 2. Cnota dzielnego obywatela a cnota dobrego człowieka
24. 3. Różne rodzaje obywateli w różnych ustrojach
25. 4. Różne rodzaje ustrojów: właściwe i zwyrodniałe
26. 5. Trzy ustroje właściwe (monarchia, arystokracja, politeja) i trzy zwyrodniałe (tyrania, oligarchia, demokracja). Trudność ustalenia ich istoty wynika z różnego ujmowania celu państwa, a celem tym jest życie szczęśliwe
27. 6. Kto w państwie winien być decydującym czynnikiem? (ogół? bogaci? cnotliwi? jednostka najlepsza? tyran?). Najlepiej prawa właściwie ujęte
28. 7. Podstawą wymiaru praw politycznych powinno by być w pewnej mierze wolne urodzenie, przynależność do znakomitego rodu, majątek i cnota
29. 8. Górujący bezwzględnie cnotą winni zajmować przemożne stanowisko w państwie; nie uznające tej zasady demokracje usuwają takie jednostki w drodze ostracyzmu
30. 9. Cztery różne rodzaje królestwa: 1) w Sparcie, 2) u ludów barbarzyńskich, 3) dawniej u Greków z wyboru, 4) królestwo za czasów bohaterskich
31. 10. Piąty rodzaj: pełne królestwo. Różnica między królestwem a arystokracją
32. 11. Strony dodatnie i ujemne pełnego królestwa. Kiedy ma ono uzasadnienie
33. 12. Najlepszy ustrój jest ten, przy którym rządzą najlepsi
34. Księga czwarta
35. 1. Ustrój bezwzględnie i względnie najlepszy
36. 2. Plan dalszych wywodów o innych formach ustroju
37. 3. Przyczyny wielości ustrojów
38. 4. Demokracja i jej rodzaje
39. 5. Demokracja a oligarchia. Różne rodzaje oligarchii. Arystokracja. Różne rodzaje arystokracji
40. 6. Politeja czyli mieszanina oligarchii i demokracji
41. 7. Jak powstaje politeja i jak ją należy urządzać
42. 8. Tyrania i różne jej rodzaje
43. 9. Najlepszym państwem jest to, które opiera się na stanie średnim
44. 10. Jaki ustrój jest korzystny dla pewnych grup społecznych? Jakie środki stosują oligarchie i demokracje dla utrzymania ustroju?
45. 11. Części składowe każdego ustroju. Czynnik obradujący
46. 12. Czynnik rządzący
47. 13. Czynnik sądzący
48. Księga piąta
49. 1. Przyczyny zmian ustroju. Uwagi wstępne
50. 2. W jakich warunkach ludzie przystępują do zmiany ustroju, do jakich celów zmierzają, jakie bywają początki i przyczyny zamieszek?
51. 3. Przykłady zaburzeń i przewrotów w różnych państwach greckich
52. 4. Obalenie demokracji w różnych państwach
53. 5. Obalenie oligarchii
54. 6. Obalenie arystokracji
55. 7. Warunki trwałości ustrojów w ogóle i w szczególności
56. 8. Obalenie monarchii
57. 9. Środki sprzyjające utrzymaniu się monarchii, a zwłaszcza tyranii
58. 10. Krytyka uwag Platona o przemianach ustroju
59. Księga szósta
60. 1. Jak należy urządzić ustrój demokratyczny? Założeniem jego jest wolność, równość i sprawiedliwość. Trudności przy realizowaniu tych zasad
61. 2. Najlepsza jest demokracja rolnicza. Jak ją urządzić? Po niej idzie pasterska, dalej miejska i, najgorsza ze wszystkich, skrajna, w której wszyscy biorą udział w rządach
62. 3. Jak zapewnić trwałość demokracji? Postępowanie demagogów a postępowanie właściwe
63. 4. Jak urządzać oligarchie? Jak im zapewnić trwałość?
64. 5. Urzędy, rodzaje ich i zakres działania
65. Księga siódma
66. 1. Urządzenie najlepszego państwa. Celem jego jest zapewnić obywatelom życie szczęśliwe, a takim jest życie cnotliwe, wyposażone w środki zewnętrzne umożliwiające dobre uczynki
67. 2. Wojny i podboje nie są celem państwa, choć państwo musi być i na wojny przygotowane
68. 3. Życie cnotliwe wymaga aktywności — bo „szczęście leży w działaniu" — a ta może być skierowana zarówno ku celom politycznym, jak i ku rozmyślaniu
69. 4. Liczba ludności w najlepszym państwie
70. 5. Państwa obszar, położenie, połączenie z morzem
71. 6. Jakie cechy charakteru powinni z natury wykazywać obywatele najlepszego państwa
72. 7. Konieczne człony najlepszego państwa i ich zadania
73. 8. Naczelne zadania państwa (obrona, zarząd, wymiar sprawiedliwości, służba boża) i kto do ich pełnienia jest powołany
74. 9. Historyczne uzasadnienie podziału państwa na klasy — podział własności ziemskiej na część wspólną i prywatną. Ich przeznaczenie. Do uprawy roli najlepiej użyć niewolników
75. 10. Położenie miasta, jego domy i mury
76. 11. Świątynie, budynki rządowe, place publiczne
77. 12. Nawrót do zagadnienia z początku księgi. Szczęście życia polega na cnocie, a to zależy od właściwości przyrodzonych, a nadto od odpowiedniego wyrobienia i rozumu, co zdobywa się przez wychowanie
78. 13. Obywatele winni być tak wychowani, by zdobyli przygotowanie do swych zadań, by umieli za młodu słuchać, a w starszym wieku rządzić. Fałszywy system wychowawczy Sparty
79. 14. Jak powinno być ujęte prawo małżeńskie? Wiek małżonków i ich właściwości fizyczne. Okres ciąży. Spędzanie płodu. Granica rozrodczości. Kary za niewierność małżeńską
80. 15. Wychowanie dzieci. Zabawy ich. Ochrona dzieci przed zepsuciem moralnym. Dalsza nauka
81. Księga ósma
82. 1. Wychowanie winno być rzeczą państwa i takie samo dla wszystkich. Różnice poglądów na cele wychowania
83. 2. Co powinno być przedmiotem nauczania? Z czterech przedmiotów, które obejmuje wychowanie (gramatyka, gimnastyka, muzyka, rysunki) na szczególną uwagę zasługuje muzyka
84. 3. Znaczenie innych przedmiotów, zwłaszcza gimnastyki
85. 4. Wartości wychowawcze muzyki
86. 5. Czy muzyka powinna stanowić przedmiot nauczania i jakim celom ma służyć? (wychowaniu? rozrywce? Czy szlachetnemu używaniu?)
87. 6. Czy młodzież winna sama uczyć się śpiewu i gry na instrumentach i na jakich, czy też tylko wyrabiać w sobie zdolność osądzania piękna?
88. 7. Różne rodzaje tonacji i taktów, wartość ich dla celów wychowawczych
89. Bibliografia

Zobacz spis treści

---

---