Filozofia : podstawowe pytania
Tytuł oryginału: "Philosophie : ein Grundkurs".
Odpowiedzialność: | pod redakcją E. Martensa i H. Schnädelbacha ; przełożyła z niemieckiego Krystyna Krzemieniowa. |
Hasła: | Filozofia Materiały pomocnicze |
Adres wydawniczy: | Warszawa : Wiedza Powszechna, copyright 1995. |
Opis fizyczny: | 768, [4] strony ; 21 cm. |
Uwagi: | Indeksy. |
Forma gatunek: | Książki. Publikacje dydaktyczne. |
Dziedzina: | Filozofia i etyka |
Powstanie dzieła: | 1985 r. |
Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz |
- Przedmowa do wydania polskiego (Jeny Kmita) 13
- 1. Przedmowa do wydania niemieckiego (Ekkehard Martens Herbert Schnadelbach) 30
- 2. O aktualnej sytuacji filozofii (Ekkehard Martens Herbert Schnadelbach) 33
- 2.1. O filozoficznej współczesności 33
- 2.2. Zainteresowanie filozoficzne a zainteresowanie filozofią 42
- 2.3. Ezoteryka i egzoteryka filozofii 48
- 2.4. Filozofia jako nauka i jako oświecenie 52
- 3. Podstawowe problemy filozoficzne 57
- 3.1. Filozofia (Herbert Schnadelbach) 57
- 3.1.0. Wprowadzenie 57
- 3.1.1. Początki 60
- 3.1.2. Paradygmat ontologiczny 66
- 3.1.3. Paradygmat mentalistyczny 79
- 3.1.4. Paradygmat lingwistyczny 89
- 3.2. Rozum (Herbert Schnadelbach) 98
- 3.2.0. Wprowadzenie 98
- 3.2.1. Rozum obiektywny i rozum subiektywny 100
- 3.2.2. Rozum i intelekt 107
- 3.2.3. Rozum teoretyczny i rozum praktyczny 114
- 3.2.4. To, co racjonalne, i to, co irracjonalne 121
- 3.2.5. Rozum i historia 126
- 3.2.6. Rozum i język 129
- 3.2.7. W sprawie teorii racjonalności 132
- 3.3. Prawda (Wolfgang Kunne) 138
- 3.3.0. Uwagi wstępne 138
- 3.3.1. Demarkacja 139
- 3.3.1.1. Prawda, prawdomówność i kłamstwo 139
- 3.3.1.2. Prawda rzeczowa 142
- 3.3.2. Klasyfikacja 145
- 3.3.3. Teorie nierelacyjne 146
- 3.3.3.1. Platon 146
- 3.3.3.2. Arystoteles 150
- 3.3.3.3. Frege i Ramsey 156
- 3.3.4. Teoria zgodności 159
- 3.3.4.1. Wersje faktów 162
- 3.3.4.2. Wersje zdarzeniowe 168
- 3.3.4.3. Fragment wersji semantycznej 170
- 3.3.5. Teoria semantyczna Tarskiego 171
- 3.3.5.1. Założenia wyjściowe: metodologiczne i merytoryczne dezyderaty wobec semantycznej definicji prawdy 171
- 3.3.5.2. Realizacja programu: trzy przykłady 175
- 3.3.5.3 Pytania krytyczne 179
- 3.3.6. Teorie epistemiczne 183
- 3.3.6.1. Prawda i oczywistość 184
- 3.3.6.2. Prawda i koherencja 187
- 3.3.6.3. Prawda i konsens 190
- 3.4. Nauka (Wolfgang Detel) 197
- 3.4.0. Wprowadzenie 197
- 3.4.1. Klasyczny model uprawomocniania wiedzy 198
- 3.4.2. Nowożytny model uprawomocniania wiedzy 204
- 3.4.3. Rezygnacja z uzasadniającego modelu nauki i racjonalizm krytyczny 212
- 3.4.4. Przedstawienie standardowe teorii empirycznych 220
- 3.4.5. Holistyczny zwrot w teorii poznania naukowego 224
- 3.4.6. Historystyczny zwrot w teorii poznania naukowego 226
- 3.4.7. Przyrodoznawstwo i nauki społeczne 233
- 3.5. Praktyka (Wilhelm Yossenkuhl) 243
- 3.5.1. Teoria działania i filozofia praktyczna 243
- 3.5.1.1. Model teleologiczny i jego przekształcenie w teorię działania 246
- 3.5.1.2. Model aprioryczny i autonomia działania 251
- 3.5.1.3. Teoretyczny status teorii działania 259
- 3.5.2. Opis i identyczność działań 261
- 3.5.2.1. Teza o identyczności 265
- 3.5.3. Wyjaśnianie działań 271
- 3.5.3.1. Przyczyny i motywy działań 271
- 3.5.3.2. Problem redukcjonizmu i wolności działania 277
- 3.5.3.3. Szczególne przyczyny działania i różnice między przyczynowym i teleologicznym wyjaśnianiem działania 282
- 3.5.4. Idea rozumnej praktyki 285
- 3.6. Dobro (Annemarie Pieper) 289
- 3.6.0. Wprowadzenie 289
- 3.6.1. Słowo „dobry" i jego znaczenia 290
- 3.6.1.1. Arystoteles: kategorie dobra 290
- 3.6.1.2. Metaetyka: treści znaczeniowe słowa „dobry" 293
- 3.6.2. Metafizyczne pojęcie dobra 298
- 3.6.2.1. Idea dobra u Sokratesa i Platona 298
- 3.6.2.2. Arystoteles: krytyka idei dobra 301
- 3.6.2.3. Tomasz z Akwinu: transcendentalia 302
- 3.6.2.4. Leibniz: problem teodycei 304
- 3.6.2.5. Schelling: wolność do dobra i zła 304
- 3.6.2.6. Kant: teoria dobra najwyższego 309
- 3.6.3. Dobro moralne 312
- 3.6.3.1. Deontologiczne teorie dobra 313
- 3.6.3.2. Teleologiczne teorie dobra 321
- 3.6.3.3. Ontologiczne uzasadnienie dobra moralnego 329
- 3.6.3.4. Krytyka dobra moralnego 330
- 3.7. Sprawiedliwość (Ulrich Steinvorth) 335
- 3.7.1. Sprawiedliwość a moralność - przedmiot teorii sprawiedliwości 335
- 3.7.1.1. Szczególna pozycja sprawiedliwości 335
- 3.7.1.2. Rozróżnienie sprawiedliwości i moralności 336
- 3.7.1.3. Sprawiedliwość i moralność u Platona i Pawła 338
- 3.7.1.4. Określenie pojęcia 339
- 3.7.2. Co można na sobie wzajemnie wymuszać 340
- 3.7.2.1. Stanowiska umożliwiające klasyfikację teorii sprawiedliwości 340
- 3.7.2.2. Dwa ujęcia obszarów zastosowania reguł sprawiedliwości 342
- 3.7.3. Dlaczego można wymuszać sprawiedliwość 362
- 3.7.3.1. Wyróżnienie poszczególnych kwestii składowych problemu 362
- 3.7.3.2. Wiążący charakter reguł: reguły gry i etykieta 363
- 3.7.4. Państwo, czyli jak można wymuszać sprawiedliwość 373
- 3.7.4.1. Czy państwo może zarządzić sprawiedliwość? 373
- 3.7.4.2. Teoria i praktyka podziału władzy 375
- 3.8. Piękno (Jorg Zimmermann) 379
- 3.8.1. Dialektyka piękna 380
- 3.8.2. Platońska droga po stopniach: piękno jako idea 385
- 3.8.3. Subiektywizacja i indywidualizacja piękna w świetle krytyki smaku 391
- 3.8.4. Uhistorycznienie piękna w świetle spekulatywnej filozofii historii 401
- 3.8.5. Pojęcia przeciwstawione pięknu a samoświadomość moderny 413
- 3.8.6. Doświadczenie estetyczne 417
- 3.8.7. Piękno natury 421
- 3.9. Bóg (Klaus M. Kodalle) 428
- 3.9.1. Uwagi wstępne - sposób podejścia do tematu 428
- 3.9.1.1. O stosunku filozofii do wiary objawionej - pogląd retrospektywny 429
- 3.9.1.2. Odwrót od tematu „religia" w filozofii współczesnej 430
- 3.9.1.3. Cztery drogi współczesnej filozofii religii 431
- 3.9.2. Od substancjalnej metafizyki do absolutnej podmiotowości - perspektywa historyczno-filozoficzna 434
- 3.9.3. To, co absolutne, nie służy żadnym celom 440
- 3.9.3.1. Teologiczna krytyka potrzeby religijnej i społecznej funkcji religii 440
- 3.9.3.2. Nowożytna przeciwstawność racjonalności funkcjonalnej i zasadniczej dysfunkcjonalności egzystencji 441
- 3.9.3.3. Przewrotna logika życzeniowa - konfrontacja z lękiem 443
- 3.9.4. Wolność jako egzystencjalna bezcelowość - doświadczenie absolutnej jedności jako osobliwego szczęścia: Albert Camus 445
- 3.9.5. Sens poza wszelkim działaniem -poznanie momentalne: Theodor W. Adorno 448
- 3.9.6. Korektywa nadzwyczajności i postulat bezintencjonalności: Walter Benjamin 449
- 3.9.7. Prace nad mitem jako strategia eliminowania lęku: Hans Blumenberg 451
- 3.9.8. Sacrum związane z językiem: Jurgen Habermas 453
- 3.9.9. Absolutna współczesność - koniec historii w historii, która toczy się nadal 456
- 3.10. Człowiek (Heinz Paetzold) 464
- 3.10.0. Wprowadzenie 464
- 3.10.1. Antropologia przedfilozoficzna 464
- 3.10.2. Szkic antropologii filozoficznej w historii 465
- 3.10.2.1. Aspekty teorii człowieka w starożytności greckiej 466
- 3.10.2.2. Antropologia na progu nowożytności: G. Pico delia Mirandola i godność człowieka 469
- 3.10.2.3. Kantowska idea antropologii pragmatycznej 477
- 3.10.2.4. Język jako klucz do rozumienia człowieka w antropologii Herdera 479
- 3.10.3. Antropologia filozoficzna w XX w. 486
- 3.10.3.1. Antropologia filozoficzna jako podstawa filozofii 487
- 3.10.3.2. Antropologia filozoficzna jako koncepcja człowieka oparta na wiedzy naukowej 488
- 3.10.3.3. Antropologia filozoficzna i załamanie się tradycji 490
- 3.10.3.4. Antropologia filozoficzna jako spadkobierczyni filozofii transcendentalnej?
- 3.10.4. Zarys teorii człowieka zorientowanej transcendentalno-krytycznie 496
- 3.10.4.1. Człowiek jako animal symbolicum w filozofii kultury Ernesta Cassirera 496
- 3.10.4.2. Koncepcja transformacji filozofii transcendentalnej jako podstawy antropologii filozoficznej 497
- 3.11. Przyroda (Lothar Schafer) 504
- 3.11.1. Wprowadzenie 504
- 3.11.2. Nastawienia wobec przyrody 507
- 3.11.3. Początki i przewartościowania 511
- 3.11.3.1. Przyroda zastana 511
- 3.11.3.2. Przyroda, którą należy sobie podporządkować 512
- 3.11.3.3. Przyroda potrzebująca ochrony 512
- 3.11.4. Pojęcie przyrody 513
- 3.11.4.1. Przyroda jako sposób bycia (typ ustrukturalizowania) 513
- 3.11.4.2. Przyroda jako dziedzina (suma zjawisk) 515
- 3.11.4.3. Przyroda jako boski artefakt 516
- 3.11.4.4. Przyroda jako norma: „zgodność z naturą" 518
- 3.11.5. Kontrastujące opozycje 519
- 3.11.6. Historyczne ujęcia tematu „przyroda" 520
- 3.11.6.1. Hierarchiczny porządek przyrody Platon 521
- 3.11.6.2. Teleologia przyrody Arystoteles 525
- 3.11.6.3. Koncepcje przyrody we wczesnej nowożytności 529
- 3.11.6.4. Kantowska rekonstrukcja naukowego pojęcia przyrody 536
- 3.11.7. Perspektywa: ludzka historia z udziałem przyrody 541
- 3.12. Kultura (Herbert Schnadelbach) 546
- 3.12.0. Wprowadzenie 546
- 3.12.0.1. Temat 546
- 3.12.0.2. Uwagi związane z używanymi pojęciami 549
- 3.12.0.3. „Filozofia kultury"? 550
- 3.12.0.4. Kultura a krytyka kultury 553
- 3.12.0.5. Zarys dalszej tematyki 556
- 3.12.1. Kultura a natura 556
- 3.12.1.1. Uwagi o charakterze historycznym 556
- 3.12.1.2. Kultura jako wyobcowanie (Rousseau) 560
- 3.12.1.3. Wyobcowanie jako kultura (Kant) 565
- 3.12.2. Kultura a cywilizacja 568
- 3.12.2.1. Kant i umoralnienie kultury 570
- 3.12.2.2. Nietzsche i estetyzacja kultury 572
- 3.12.2.3. Spenglerowska biologizacja kultury 573
- 3.12.2.4. O dalszych kolejach losu „kultury i cywilizacji" 574
- 3.12.3. Kultura a życie 576
- 3.12.3.1. Wokół pojęcia „życie" 577
- 3.12.3.2. Krytyka wykształcenia historycznego u Nietzschego 579
- 3.12.3.3. Georg Simmel o „tragedii kultury" 580
- 3.12.4. Krytyka kultury dzisiaj? 583
- 3.13. Język (Geert Keil) 589
- 3.13.0. Wprowadzenie: język jako medium i jako przedmiot 589
- 3.13.1. Język i udostępnianie świata 592
- 3.13.2. Pytanie o pochodzenie języka 604
- 3.13.3. Krytyka języka i rozwój filozofii analitycznej 608
- 3.13.3.1. Filozofia języka idealnego 616
- 3.13.3.2. Filozofia języka naturalnego 620
- 3.13.3.3. Co pozostało po „analizie języka"? 623
- 3.13.4. Filozofia języka jako teoria znaczenia 628
- 3.13.4.1. Czy istnieje znaczenie niekonwencjonalne? 629
- 3.13.4.2. Zasada kontekstu i holizm semantyczny 632
- 3.13.4.3. Konkurencyjne teorie znaczenia 634
- 3.13.5. Perspektywy: o dialektyce konwencji i kreatywności w języku 641
- 3.14. Technika (Dieter Birnbacher) 647
- 3.14.1. Technika w nowoczesnym społeczeństwie 647
- 3.14.2. Trzy cechy nowoczesnej techniki: spotęgowana techniczność, globalność, potencjał niszczący 649
- 3.14.3. Technika jako środek do celu 654
- 3.14.4. Czy technika jest „przyrodoznawstwem stosowanym"? 657
- 3.14.5. Człowiek i technika 662
- 3.14.6. Technika jako opanowanie przyrody 665
- 3.14.7. Czy postęp techniczny jest postępem? 671
- 3.14.8. Odpowiedzialność za technikę 674
- 3.15. Świadomość (Heiner Hastedt) 683
- 3.15.0. Wprowadzenie 683
- 3.15.1. Kartezjusz i filozofia świadomości 686
- 3.15.2. Świadomość w empirystycznej teorii poznania i u Kanta 693
- 3.15.3. Psychoanaliza i behawioryzm: dwustronny atak psychologii na centralną pozycję świadomości 701
- 3.15.4. Analityczno-lingwistyczne a fenomenologiczne przeformułowania tematu świadomości 705
- 3.15.5. Materialistyczna orientacja związana z naukami neurologicznymi 711
- 3.15.6. Świadomość i etyka 715
- 4. Argumentacja filozoficzna (Herbert Schnadelbach) 725
- 4.0. Wprowadzenie 725
- 4.1. To, co logiczne, i logika 727
- 4.2. Logika i argumentacja 733
- 4.3. Argumenty filozoficzne 739
- Indeks nazwisk 751
- Indeks rzeczowy 758
Zobacz spis treści
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)